PREFIKSLER

-able

atdan belli bir häsiýete eýe bolup biljek sypaty ýasaýar

We've made an acceptable start, but it could've been better.

Biziň işimiziň örän oňat başlangyjy boldy, ýöne mundan hem gowy bolup bilerdi.

-acy

atlaryň ýagdaýyny ýa-da hilini görkezýär

It is a strange trade, I have often thought, that of advocacy.

Aklawçylyk kärini men hemişe geň kesp hasaplardym.

-age

1) hereketi, şerti ýa-da netijäni görkezýän atlary ýasaýar

He started off his long voyage when he was fifteen.

Uzak deňiz saparlaryna ol 15 ýaşyndan başlapdy.

-al

1. atdan sypat ýasaýar

They’ve got married only after paternal benevolence.

Olar diňe ata patasyny alanlaryndan soň, durmuş gurdular.

-an

geografiki ýeri millete, tirä, taýpa, ylmy ugra degişliligi aňladýan atlary ýasaýar.

Being a student he learned a lot about Arabian national customs.

Talyplyk döwründen bäry ol arap döwletleriniň däp-dessurlary barada köp zatlary öwrendi.

-ance

1) işliklerden we sypatlardan işi, hereketi, ýagdaýy ýa-da hili aňladýan atlary ýasaýar

It was his first successful performance in the large scene.

Bu onuň uly sahnada ilkinji üstünlikli çykyşydy.

-ant

1) işlikleriň degişli häsiýetleri-ni aňladýan sözlerden at ýasaýar,

His father was brilliant accountant.

Onuň kakasy ökde hasapçydy.

-arian

meşgullanýan kärini (hünärini) aňladýan sypaty ýasaýar

Having graduated the institute he became an agrarian specialist.

Instituty tamamlandan soň, ol käri boýunça agranom boldy.

-ary

ýerine ýetirýän käbir wezipe-lerini aňladýan adamy ýa-da predmeti aňladýar.

After gaining his secondary techni-cal training he start to work in his own village.

Orta tehniki bilimi alandan soň, ol öz dogduk obasynda işe başlady.

-ate

wezipesini, jemgyýetçilik ýagdaýyny tassyklaýan, görkezýän atlar

After gaining his certificate of secondary education he entered the university.

Orta bilim baradaky şahadatnama alanyndan soň, ol uniwersitete girdi.

-ation

işiň hereketini ýa-da ýagdaýyny görkezýän işlikleden ýasalan atlar

Solid education is very important in our times.

Häzirki wagtda düýpli bilimalmak örän wajyp.

-ative

häsiýetli tarapy görkezýär

She was very talkative girl in our classroom.

Synpymyzda ol gyz iň köp gürleýänidi.

-dom

ýagdaýy, alamaty, edara, gurama, territiriýa, alnyp barylýan işiň ýeri aňladýar

The official name of England is United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland.

Beýik Britaniýanyň we Demirga-zyk Irlandiýanyň Birleşen Korol-lygy - Angliýanyň resmi ady.

-cy

atlardan hili aňladýan sypat ýasaýar

He as passed his proficiency exami-nation successfully and was enlisted to tis position.

Ol hünär başarnygy synagyny üstünlikli tabşyryp, bu wezipä bellenildi.

-ed

belli bir häsiýete, ýagdaýa eýe bolan sypat

There are a lot of talented children in our group.

Toparymyzda zehinli çagalaryň sany az däl.

-ee

işliklerden atlary ýasaýar

More than 1000 employees work in this plant.

Bu zawodda 1000-den gowrak işgär işleýär.

-eer

kär, hünär aňladýan at

This eengineer has recently been appointed to high position.

Ýakynda bu inžener ýokary wezipä bellenildi.

-en

sypatdan işlik ýasaýar

The passengers fastened their safty belts on the board.

Uçarda ýolagçylar howpsuzlyk kemerlerini berkitdiler.

-en

zadyň ýasalan / tikilen materialyny aňladýar.

She likes to wear silken dress.

Ol ýüpek köýnek geýmegi halaýar.

-en

öten zaman ortak işlikleri ýasaýar

She read a letter written to her.

Ol özüne ýazylan haty okady.

-ence

bir zadyň hilini, hereketi aňladýan adam, zat

We give preference to those who have worked with us for a long time.

Biziň bilen uzak wagt işlänlere biz artykmaçlyklar / ýeňillikler berýäris.

-ent

1) işlikleriň degişli häsiýet-lerini aňladýan sözlerden sypatlary ýasaýar

It was very convenient time to meet and discuss the problems with him.

Duşuşmak we meseleleri ara alyp maslahatlaşmak üçin örän amatly wagtdy.

-ent

2) işliklerden adamlara ýa-da zatlara degişli hereketleri aňladýan atlary ýasaýar

He worked as a correspondent in one of central newspapers for 30 years.

Ol merkezi gazetleriň birinde 30 ýyllap habarçy bolup işledi.

-er

1) işliklerden kär, hünär, endikleri aňladýan atlary ýasaýar

Here is Mr. Black, the leader of his profession.

Ine, bu jenap Blek, öz işiniň aňrybaş ussady.

-er

3) sypatlaryň we hallaryň deňeşdirme derejesini ýasaýar

Sooner or later you'll have to tell him about it.

Irde-giçde sen bu barada oňa gürrüň bermeli bolarsyň.

-ery

2) adamlaryň ýa-da predmetleriň jemini aňladýan atlary hünärini aňladýar

The soldiers demonstrated their bravery at the battle.

Söweşde esgerler batyrgaýlyk görkezdiler.

-ess

1) adamlaryň aýal, haýwanla-ryň urkaçy jynsyna degişli atlary ýasaýar

This actress was awarded Oskar Prize for her best female role last year.

Geçen ýyl iň oňat zenan keşbini ussatlarça ýerine ýetireni bu aktrisa Oskar baýragyna mynasyp boldy.

-est

bir bogunly sypatlaryň artyklyk derejesini ýasaýar

July is the hottest month of the year.

Iýul ýylyň iň yssy aýy.

-eth

abstrakt düşünjelerden hili, häsiýeti aňladýan at ýasaýar

a) I live on the seventh floor. I was gasping for breath.The canal is twenty kilometres in length.

Men ýedinji gatda ýaşaýaryn.Meniň demim tutuldy. Kanalyň uzynlygy 20 km barabar.

-ically

degişli atlardan, sypatlardan hal ýasaýar.

Economically active population is the great resources of any country.

Ykdysady taýdan işjeň ilat islendik ýurduň milli baýlygydyr.

-ful

atlaryň sanyny, mukdaryny belli bir hilini aňladýan sözlerde ulanylýar.

I think, your advice will be very useful in our business.

Siziň maslahatyňyz, meniň pikirimçe, işimizde örän peýdaly bolar.

-graph

Ýazýan, ýazmak, ýazuw ýa-da şekillendiriş serişdeleri

Shakespeare’s monographs are recognized as world-classic works.

Şekspiriň monografiýalary dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan nusgawy esereler diýip ykrar edilen.

-hood

atlardan durmuş, jemgyýetçi-lik ýagdaýy aňladýan sypat-lary ýasaýar

Childhood is a very bright period of our life.

Çagalyk – biziň durmuşymyzyň iň bir ýatda galyjy döwür.

-holder

Goşma sözlerde eýesi, eýele-ýän diýen manyny berýär

The householder of the house was an old man.

Jaýyň eýesi ýaşuly garry adamdy.

-ible

atdan belli bir häsiýete eýe bolup biljek sypaty ýasaýar

Some ultrasound is audible to dogs

Käbir ultrasesleri diňe itler eşitmäge ukyply.

-ibility

atdan belli bir häsiýete eýe bolup biljek sypaty ýasaýar

Themes for seminar classes are chosen for their accessibility to a general audience.

Amaly okuwlaryň temalary talyplaryň giň köpçüligine düşünikli esasda saýlanylýar.

-ic

atdan sypat ýasaýyjy

The country has gained high economic achievements within last years.

Soňky ýyllarda ýurt ýokary ykdysady netijeleri gazandy.

-ical

-ic goşulmaly atlardan sypat ýasaýar

She works in the first medical aid station.

Ol ilkinji lukmançylyk kömegi bölüminde işleýär.

-ise= ize

atlary işlige öwürýär

Modernizing the educational process eases getting knowledge

Okuw işini döwrebaplaşdyrma bilim almaklygy ýeňilleşdirýär.

_ish

1.atlarda milleti, dili aňladýar

a) British is national language of Great Britain.

Iňlis dili Beýik Britaniýanyň milli dili.

-ish

2. sypata käbir öwüşgin berýär

b) His writing table was of brownish colour.

Onuň stoly goňrumtyl reňkdedi.

-ism

1) jemgyýetçilik gurluş, ýagdaý, düzgün

Capitalism and socialism are notions for the stages passed by people in a certain period of time.

Kapitalizm, sosializm adamlaryň jemgyýetçilik durmuşynda geçýän döwürlerini kesgitleýärn düşünje.

-ist

1. işi, hereketi ýerine ýetirijini aňladýar.

The artist performed his part perfectly.

Artist oýnaýan keşbini ussatlyk bilen ýerine ýetirdi.

-ive

atlardan sypat ýasaýar

Many countries made progressive advance in their economic development.

Milli ykdysadyýetini ösdürmekde ýurtlaryň köpüsi uly öňegidişlik gazandylar.

-less

1) goşma sözlerde “-syz, -siz”, däl, kem, ýetmeýän manyny berýär.

It’s useless to try it again.

Gaýtadan synanyşyp görmek – peýdasyz.

-like

“ýaly, “meňzeş” diýen many-ny berip, ady sypata öwürýär

He was so modest and had a childlike heart.

Ol şeýle bir sypaýy we sadady – göwni edil çagaň ýüregi ýalydy.

-logy

-logiýa – söz, ylym manyny berýär

At school pupils study general biology.

Okuwçylar mekdepde umumy biologiýany geçýärler.

-ly

1) sypatdan hal ýasaýar 2) atlarda wagt aralygy aňlad-ýan sypat ýasaýar

The natives used us friendly. They hold the meeting weekly.

Ýerli halk bize dostlukly garady.Olar her hepde ýygnak geçirýäler.

-ment

işlikden at ýasaýar

High development of economy is necessary for social progress.

Sosial progres üçin ýokary ykdysady ösüş zerurdyr.

-ness

(atdan sypat ýasaýar – hil, ýagdaý manyny aňladýar

Greatness of Magtymguly Pyragy was recognized by world community long times ago.

Magtymguly Pyragynyň beýikligi dünýä jemgyýetciligi tarapyndan köp ýyl mundan öň ykrar edildi.

-nomy

nomiýa -kanun (garaýyşlaryň, kadalaryň ulgamy

He works at the astronomy department of the cosmonautics Institute.

Ol kosmonawtika institutynyň astronomiýa kafedrasynda işleýär.

- ator =-or

1) kärini, hünärini görkezýär

Her husband was a first-class aviator.

Onuň adamsy birinji derejeli ucarman.

-oriented

goşma sözlere -gönükdirilen, -ugrukdyrylan, nietlenen manyny berýär

Our language learning courses are adult-oriented.

Biziň dil öwretmek okuwlarymyz uly ýaşly adamlara üçi niýetlenen.

-ous

belli bir hile, häsiýete, sypata eýe bolan adam ýa-da zat.

Confucius was a famous Chinese philosopher.

Konfusiý meşhur kitaý filosofy bolupdyr.

-person

adam, hünärini, eýeleýän wezipesini we ş.m. aňladýar.

The chairperson of the conference declared the opening of the meeting.

Konferensiýanyň başlygy ýygnany-şygy açyp diýip yglan etdi.

-phone

1) -fon, ses döredýän 2) -dil, dilde gürleýän

1) Jane spoke to Jack on the telephone.2) To learn a language one should work in a lingophone laboratory.

Jeýn Jek bilen telefon arkaly gürleşdi. 2) Dil öwrenmek üçin öwreniji lingofon kabinetde işlemeli.

-proof

goşma sözlerde geçirmeýän, durnukly, çydamly

Divers put on their waterproof costumes.

Suwa çümüjiler suw geçirmeýän kostýumlerini geýdiler.

re:

gaýtadan, täzeden, ýene bir gezek

This story was retold him by his grandfather.

Bu hekaýaty onuň atasy gürrüň beripdi.

-scope-

seretmek, görmek

First astronomic observations were carried out through telescope by Galilei in 1609.

Asman jisimlerine teleskop arkaly ilkinji gözegçilikler Galileý tarapyndan 1609-njy ýylda geçirildi.

-scribe

ýazmak

The poem was inscribed to his beloved.

Poemany ol öz magşugyna bagyşlap ýazdy.

-self,selves

At çalyşmalaryň gaýdym derejesini ýasaýar, özimanyny berýär.

I did it myself alone. They didn’t it themselves.

Men muny ýeke özüm etdim. Olar muny özleri etmedi.

-ship

adamyň we beýleki zatlaryň jemgyýetdäki ornuny görkez-ýär

They had long partnership in their joint ownership.

Bilelikdäki eýeçilik olaryň uzak hyzmatdaşlygyna getirdi.

-sion,

işi, hereketi ýa-da ýagdaýy görkezýär

The discussion of main problems lasted for three hours.

Esasy meseleleriň ara alnyp masla-hatlaşylmagy 3 sagada çekdi.

-teen

13-dan 19-a çenli sanlarda ulanylýar

Any person aged between thirteen and nineteen years is called teenager.

13-19 ýaş aralykdaky oglan-gyzlar ýetginjekler diýip atlandyrylýar.

--th =

a) mukdar sandan tertip sanlary ýasamakda ulanylýarb) işlikden at ýasaýar

We live on the seventh floor of house.

Biz jaýyň ýedinji gatynda ýaşaýarys.

-time

"wagt", "möwsüm", “pasyl” manyny berýär

Springtime is my best season.

Bahar möwsümi meniň iň oňat görýän paslym.

-tion

1) işiň hereketini ýa-da ýagdaýyny görkezýän işlikleden ýasalan atlar

Correction of mistakes helps improving language.

Ýalňyşlar üstünde işlemek dili kämilleşdirmäge kömek edýär.

-ty

işliklerden bir kökli atlary ýasaýar.

Where is national unity, there is great prosperity.

Agzybirlik bar ýerinde gülläp ösüş bardyr.

-ty

20-90 aralykdaky onluk mukdar sanlary ýasaýar.

He was about forty forty-two years old handsome gentleman. Besides, he always showed his loyalty to his friends.

Ol 40-42 ýaşlaryndaky görmegeý adamdy. Şeýle hem ol fostlary bilen hemişe mylakatlydy.

un, uni

bir, ýeke, täk, bitewi

It was a unanimous agreement they could come.

Bu olaryň kabul eden ýeketäk ylalaşygydy.

un

Işliklere, atlara, sypatlara ýokluk şekil berýär

He was uninterested in politics; his the only interest was business.

Ony syýasat gyzyklandyrmaýardy; ol diňe işewzrlik bilen meşgul-lanýardy.

-ure = ture

1) işi, ýagdaýy, alamaty aňadýan abstrakt dşünje;

1. It was the greatest creature of the poem devoted to her.

Bu şahyryň aşygyna bagyşlap döreden iň ajaýyp şygyrydy.

-ure = ture

2) resmi edarany we onuň işini aýladýar;

2. He worked in a car manufacture in Japan.

2. Ol Ýaponiýada awtomobil önümçiliginde işleýärdi.

- ure = ture

3) anyk predmeti aňladýar

3. Portraiture was his main trade.

3. Portret suratçylygy onuň esasy işleýän ugrydy.

-vene, (vent)-

latyn sözünden gelmek, aralaşmak, goşulmak

It not polite to intervene when two people are talking.

Iki adam gürleşip duran wagty, olaryň arasyna goşulmak edepsizlik.

-ward(s)

hereketiň ugruny görkezýän sypat we hal

A old fisherman turned to shoreward.

Goja balykçy kenara tarap öwrüldi.

-ways = -wise

1) goşma sözlerde hereketiň birinji bölegindäki halyň manysyny, görnüşini berýär.

1. She laid the tablecloth breadthways. There was an archwise passageway nearby.

Zenan saçagy giňden ýazdy.Golaýda ýaý görnüşli geçelge bardy.

-ways = -wise

2) goşma sözleriň birinji bölegindäki söze bolan gatnaşygy görkezýär

Seven hundred dollars - it is not bad in percentagewise.

Ýedi ýüz dollar – bu göterim (prosent) gatnaşygynda erbet netije däl.

-wise

3)hereket usuly halyň “boýun-ça” diýen manysyny berýär

It is not bad bank-wise commission.

Banklar boýunça bu erbet ýygym däl.

-wise

hereket usuly halyň “boýunça” diýen manysyny berýär

Weather-wise, the holidaywas great.

Howa babatda – dynç alyş örän oňat boldy.

-wide

giň,ýaran, bütin, ähli

The Internet the single worldwide computer network that interconnects other computer networks,

Internet - bu beýleki kompýuter torlaryny özara birikdirýänýeketäk bütindünýä kompýuter tory.

-worthy

mynasyp, degýän ödeýän

They have been an experienced and trustworthy partner in business for more than ten year.

Olar 10 ýyldan gowrak bäri birek-birege ynanyşyp, tejribeli hyzmat-daşlyk edip gelýärler.

-y

abastrakt we jem, topar atlary ýasaýar

It was an emergency case during their life together.

Bu olaryň bilelikdäki durmuşynda garaşylmadyk adatdan daşary ýagdaýdy.

-y

hereket aňladýan işlikden at ýasaýar

Any companies make enquiries before conducting with their new partners.

Işleşmezden öň islendik kompaniýa öz täze hyzmatdaşlary barada maglumatlary soraşdyrýarlar.

-y

Atlardan we işliklerden olar bilen kybapdaş sypat ýasaýar

Healthy body is better than wealthy and ill life.

Jan saglygy keselli baý durmuşdan gowudyr.

-y

sypatdan sypat alamatly sözleri ýasaýar.

Many people don’t like rainy, misty and windy weather.

Adamlaryň köpüsi ýagynly, çygly we şemally howany halamaýarlar.